Wnętrze katedry w Truro
Kornwalia (korn. Kernow, ang. Cornwall) – kraina geograficzno-historyczna na południowym zachodzie Wielkiej Brytanii, również hrabstwo niemetropolitarne pokrywające się w większości z granicami krainy. Hrabstwo obejmuje także także wyspy Scilly. Płynąca z północy na południe rzeka Tamar oddziela hrabstwo Kornwalii na zachodzie od Devonu na wschodzie. Stolicą Kornwalii jest Truro. Hrabstwo zamieszkuje 519 tys. osób.
Geografia[]
Wybrzeże głównie skaliste i klifowe, rzadko występują plaże piaszczyste. W głębi lądu grzbiet nieurodzajnych wyżyn z intruzjami granitowymi wśród skał osadowych. Wyżyny generalnie opadają w kierunku zachodnim. Najwyższą jest Bodmin Moor. Wyżyny otoczone są urodzajniejszymi ziemiami używanymi głównie jako pastwiska. Na południu głębokie, zalesione doliny. Duża część półwyspu zbudowana jest z ciemnozielonego i czerwonego serpentynitu prekambryjskiego tworzącego także klify - Zatoka Kynance.
Komunikacja[]
Kornwalia nie ma autostrady. Największe drogi krajowe przebiegające przez hrabstwo to A30, A38 (do Bristolu) i A39 do Barnstaple. Wzdłuż całej Kornwalii przebiega linia kolejowa Penzance - Bristol Temple Meads z bezpośrednimi połączeniami z Londynem. Linia posiada kilka odgałęzień, m. in. do Looe, St Ives i Newquay.
Dobrze rozwinięta jest żegluga przybrzeżna, z Padstow dopłynąć można do Cardiff i Swansea.
Kornwalia dysponuje lotniskiem pasażerskim o znaczeniu ponadregionalnym w Newquay oraz helikopterowiskiem.
Mieszkańcy[]
Wysoki dodatni przyrost naturalny, 11,2% w latach 80. i 5,2% w 90. dał piąte najwyższe miejsce wśród hrabstw w latach 1981-2000 i spowodowany jest imigracją. Kornwalijczycy stanowią od 7% w spisie powszechnym do 44% w badaniu firmy Morgan Stanley. Język kornijski spokrewniony jest z walijskim. Mieszkańcy Kornwalii na co dzień porozumiewają się jednak po angielsku.
Historia[]
Tintagel - zamek Króla Artura
Tereny Kornwalii zamieszkane były przez ludzi od tysięcy lat. Istnieją dowody na obecność osadników ok. 4000 lat p.n.e. oraz pozostałości z epoki brązu. 1000 lat p.n.e. pojawili się osadnicy celtyccy, którzy następnie w dużym stopniu oparli się rzymskiej okupacji. Jednakże pod naporem anglosaskim ze wschodu zmuszeni byli migrować na zachód od rzeki Tamar zajmując tereny dzisiejszego hrabstwa Kornwalii. Od tego czasu Kornwalia ulegała w coraz większym stopniu wpływom angielskim.
Gospodarka[]
Historycznie Kornwalia była rejonem przemysłowym, w dużym stopniu za sprawą istniejących tu od czasów epoki brązu kopalni cyny. Wydobywano też miedź, cynk, ołów, srebro. Do dziś wydobycie glinki porcelanowej (kaolinit) pozostaje jednym z ważniejszych przemysłów. Obecnie jest rejonem stosunkowo zaniedbanym gospodarczo, którego główną gałęzią gospodarki jest turystyka, szczególną rolę odgrywa tu surfing którego stolicą jest Newquay. PKB wynosi 62% średniej brytyjskiej choć niektóre części Kornwalii należą do najbogatszych. Kornwalia jest jednym z czterech obszarów Wielkiej Brytanii otrzymującym pomoc z Unii Europejskiej dla biednych regionów.
Miasta[]
| Lp. | Miasto | Liczba mieszkańców[1] |
|---|---|---|
| 1 | Camborne i Redruth | 39 937 |
| 2 | St Austell | 22 658 |
| 3 | Falmouth | 21 635 |
| 4 | Truro | 20 920 |
| 5 | Penzance | 20 255 |
| 6 | Newquay | 19 562 |
| 7 | Saltash | 14 124 |
| 8 | Bodmin | 12 778 |
| 9 | Helston | 10 578 |
| 10 | St Ives | 9 866 |
Przypisy[]
- ↑ stan na rok 2001